สควิบ (Squib)

สควิบ คืออะไร

“สควิบแทบจะตรงข้ามกับพ่อมดที่เกิดจากมักเกิ้ล เขาหรือเธอเป็นคนที่ไม่มีเวทมนตร์แต่เกิดจากพ่อแม่อย่างน้อยหนึ่งคนที่เป็นผู้วิเศษ สควิบนั้นหายาก ขณะที่การมีเวทมนตร์จัดเป็นยีนเด่นและยืดหยุ่น”
– เจ.เค.โรว์ลิ่ง (อ้างอิง jkrowling.com)

สควิบ ไม่ใช่ มักเกิ้ล สควิบ เป็นคำนิยามที่ใช้หมายถึงบุคคลซึ่งกำเนิดในพ่อแม่อย่างน้อยหนึ่งคนที่เป็นผู้วิเศษ จะเป็นพ่อหรือแม่ หรือเป็นทั้งคู่ก็ได้ที่มีเวทมนตร์ แต่เมื่อกำเนิดมาแล้วกลับพบว่าตนเองไม่สามารถใช้เวทมนตร์ได้เลย (แต่ไม่ได้หมายความว่าสายเลือดจะไร้เวทมนตร์อย่างถาวร) ซึ่งดูเหมือนว่าคำอธิบายนี้จะก่อให้เกิดคำถามต่อไปว่า แล้วสควิบแต่งงานกับมักเกิ้ล ลูกที่ไม่มีเวทมนตร์จะเรียกว่าอะไร? เด็กที่เกิดมาไม่มีเวทมนตร์ในกรณีนี้จะจัดว่าเป็นมักเกิ้ล เพราะถือว่าไม่มีเวทมนตร์ด้วยกันทั้งคู่ เว้นแต่ ลูกของทั้งสองคนกำเนิดมามีเวทมนตร์ กรณีนี้ก็จะจัดได้ว่าเป็น พ่อมดแม่มดที่เกิดจากมักเกิ้ล หรือพ่อมดแม่มดเลือดผสมก็ได้ทั้งสองกรณี ในกรณีหลังเป็นได้เพราะพ่อหรือแม่ที่เป็นสควิบยังนับว่าเป็นผู้วิเศษอยู่แม้จะใช้เวทมนตร์ไม่ได้

ยกตัวอย่างเช่น เฮอร์ไมโอนี่ เกรนเจอร์ ที่เกิดในครอบครัวที่พ่อและแม่ต่างก็เป็นมักเกิ้ลทั้งคู่ แต่ดูเหมือนว่าทางพ่อของเฮอร์ไมโอนี่อาจจะมีบรรพบุรุษเป็นผู้วิเศษชื่อ เฮกเตอร์ แด็กเวิร์ธ-เกรนเจอร์ ผู้ก่อตั้งสมาคมพิเศษสุดของนักปรุงยารุ่นบุกเบิก (นิทานของบีเดิลยอดกวี น. 57) นั่นทำให้ชี้ชัดได้ว่าในสายสกุลเกรนเจอร์ ต้องมีอย่างน้อย 1 คนที่เป็นพ่อมดหรือแม่มดหรือสควิบแล้วแต่งงานกับมักเกิ้ล กระทั่งเวทมนตร์ที่ส่งต่อมาในสายเลือดปรากฏขึ้นอีกครั้งในทายาท ทำให้กลายเป็น พ่อมดแม่มดที่เกิดจากมักเกิ้ล (Muggle-Born)

ทำไมถึงเกิดมาไม่มีเวทมนตร์

การเกิดมาเป็นสควิบถือเป็นความพิการรูปแบบหนึ่งของผู้วิเศษ หากว่ากันด้วยแง่มุมวิทยาศาสตร์ การมีเวทมนตร์ถือเป็นยีนเด่น พ่อมดแม่มดที่ไม่สามารถใช้เวทมนตร์ได้เป็นเพราะความผิดปกติของยีนดังกล่าวไม่แสดงออกมา ความบกพร่องของยีนที่ว่านี้สามารถส่งต่อไปยังลูกหลานหรือไม่ก็ได้

ขณะที่สควิบอีกประเภทนั้นไม่ใช่สควิบจริงๆ แต่ถูกเข้าใจว่าเป็นสควิบเพราะไม่สามารถใช้เวทมนตร์ได้เหมือนกัน แต่มีต้นเหตุที่ต่างกันคือใช้เวทมนตร์ไม่ได้เนื่องจากถูกกดขี่ ใช้ความรุนแรง หรือกดดันจนไม่สามารถมีอิสระในการใช้เวทมนตร์ได้ จนถูกเข้าใจว่าเป็นสควิบ อย่างกรณีของเมโรเพ ก๊อนท์ หรือครีเดนซ์ แบร์โบน ที่ถูกเข้าใจโดยกรินเดลวัลด์ว่าเขาเป็นสควิบ แต่แท้จริงแล้วเขาเป็นออบสคูเรียล (พ่อมดแม่มดที่มีออบสคูรัสแฝงอยู่ในตัว)

ความต่างของ สควิบ กับ มักเกิ้ล (โนแมจ)

ความแตกต่างที่เด่นชัดระหว่างสควิบกับมักเกิ้ลก็คือ สควิบเกิดมามียีนเวทมนตร์แต่ใช้มันไม่ได้ ส่วนมักเกิ้ลหรือโนแมจเกิดมาไม่มียีนเวทมนตร์เลยแต่แรก อีกประการคือสควิบมีสิทธิ์รับรู้การมีอยู่ของเวทมนตร์และโลกของผู้วิเศษ แต่มักเกิ้ลไม่มีสิทธิ์ (เว้นแต่จะได้รับยกเว้นในบางกรณี อย่างครอบครัวเกรนเจอร์ที่พ่อแม่เป็นมักเกิ้ล ได้รับอนุญาตให้พาลูกมาซื้อของในตรอกไดแอกอน และรับรู้การมีอยู่ของผู้วิเศษ) ขณะเดียวกันสควิบเองยังได้รับสิทธิ์ให้เข้าถึงสัตว์วิเศษและวัตถุเวทมนตร์ แม้สควิบจะไม่สามารถมองเห็นตัวตนของผู้คุมวิญญาณได้เช่นเดียวกับมักเกิ้ล แต่เพราะความรู้ทางเวทมนตร์ก็ทำให้สามารถเข้าใจได้ว่าคืออะไร

สควิบไม่สามารถเข้าเรียนที่ฮอกวอตส์ในฐานะนักเรียนได้ พวกเขามักจะรู้สึกแย่ (ใช่เลย… คุณควรสงสารฟิลช์บ้าง) และถ้าไม่เอาแต่จมอยู่กับตัวเอง พ่อแม่ของพวกเขาก็มักจะหาทางพาไปสัมผัสกับสังคมผู้วิเศษ แต่พวกเขาก็ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งในสังคมอย่างแท้จริงหรอก บางครั้งสควิบก็หาที่ทางให้ตัวเองบ้าง อย่าง ฟิลช์ ที่หาตำแหน่งเหมาะๆ ในฮอกวอตส์ให้ตัวเอง และอาราเบลล่า ฟิก ที่คอยเป็นคนประสานงานระหว่างโลกเวทมนตร์กับโลกมักเกิ้ลให้ดัมเบิลดอร์ ตัวละครทั้งคู่ต่างก็ไม่สามารถใช้เวทมนตร์ได้ (คอร์สเรียนควิกสเปลล์ของฟิลช์ไม่เคยใช้ได้ผล) แต่พวกเขายังสามารถทำงานภายในโลกเวทมนตร์ได้ เพราะสิทธิ์ที่ยังเข้าถึงวัตถุเวทมนตร์และสัตว์วิเศษต่างๆ ช่วยพวกเขาไว้ (อาราเบลล่า ฟิก ประสบความสำเร็จในอาชีพซื้อขายสัตว์ผสมข้ามสายพันธุ์ระหว่างแมวกับเนียเซิล… และถ้าคุณยังไม่รู้ว่าเนียเซิลคืออะไรก็น่าละอายใจจริงๆ) อนึ่ง อาราเบลล่า ฟิกไม่เคยเห็นผู้คุมวิญญาณโจมตีแฮร์รี่และดัดลีย์ แต่เธอมีความรู้เรื่องเวทมนตร์มากพอจะระบุความรู้สึกที่ผู้คุมวิญญาณสร้างในตรอกได้อย่างถูกต้อง
– เจ.เค.โรว์ลิ่ง (อ้างอิง jkrowling.com)

เพราะสถานภาพที่ตกต่ำในสังคมผู้วิเศษ ทำให้สควิบหลายคนตัดสินใจปลีกตัวออกจากโลกเวทมนตร์และไปใช้ชีวิตกับมักเกิ้ล สาเหตุนี้เองเป็นอีกเหตุผลที่ทำให้มีพ่อมดแม่มดที่เกิดจากมักเกิ้ล นอกเหนือไปจากการแต่งงานระหว่างพ่อมดแม่มดและมักเกิ้ลอย่างเปิดเผย

ใครบ้างที่เป็นสควิบ

• อาราเบลล่า ฟิก หนึ่งในสมาชิกของภาคีนกฟีนิกซ์ ผู้คอยเฝ้าดูแลและสังเกตการณ์บ้านเลขที่สี่ซอยพรีเว็ตตั้งแต่แฮร์รี่ย้ายเข้าไปอยู่ ตามคำสั่งของอัลบัส ดัมเบิลดอร์
• อาร์กัส ฟิลช์ ภารโรงของฮอกวอตส์
• แองกัส บูแคนัน นักรักบี้ของสกอตแลนด์ผู้โด่งดัง ผู้เขียนหนังสือ ชีวิตสควิบของฉัน ทั้งยังเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดถ้วยรางวัลบูแนคันขึ้นในฮอกวอตส์ เพื่อมอบให้แก่นักเรียนผู้มีความพยายามและมุมานะโดดเด่นอีกด้วย [Pottermore]
• มาร์ธา สจ๊วต ลูกสาวฝาแฝดคนโตของอิโซลต์ เซเออร์ และเจมส์ สจ๊วต (ผู้ก่อตั้งโรงเรียนเวทมนตร์อิลเวอร์มอร์นีของอเมริกา) เธอทนรับความเจ็บปวดจากการไร้เวทมนตร์ไม่ได้ จึงหันไปอยู่กับสังคมผู้ไร้เวทมนตร์และแต่งงานกับพี่ของเพื่อน นับแต่นั้นเป็นต้นมาเธอก็ใช้ชีวิตเหมือนโนแมจคนหนึ่ง [Pottermore]
• มาเรียส แบล็ก (Marius Black) สควิบเลือดบริสุทธิ์ ลูกคนที่สามของซิกนัส แบล็ก ที่สอง (Cygnus Black II) และไวโอเลตต้า บัลสโตรด (Violetta Bulstrode)
• น้องชายของโดโลเรส อัมบริดจ์ [Pottermore]
• ลูกชายทั้ง 7 ของ แธดดีอุส เธอเคลล์ ทั้งหมดถูกพ่อของตนเองสาปให้กลายเป็นเม่น [การ์ดกบช็อกโกแลต]

ใครบ้างที่ถูกเข้าใจว่าเป็นสควิบแต่จริงๆ แล้วไม่ใช่

โดยทั่วไปแล้ว ในสังคมผู้วิเศษจะมีปรากฏให้พบเห็นบุคคลที่มีเวทมนตร์แต่ไม่เคยใช้มันออกมาให้เห็นอยู่บ้าง ไม่ว่าจะด้วยการถูกกดขี่ การไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้เวทมนตร์ เหล่านี้ส่งผลให้เด็กๆ ผู้วิเศษไม่สามารถใช้เวทมนตร์ได้อย่างที่ควรจะเป็น จนเป็นเหตุให้คนพากันเข้าใจว่าเด็กคนดังกล่าวเป็นสควิบ แต่เมื่อถึงจุดนึงที่เขาได้รับอิสรภาพเขาก็จะใช้เวทมนตร์ได้

• เนวิลล์ ลองบอตทอม : ในช่วงวัยเด็กครอบครัวของเนวิลล์พากันเข้าใจว่าเขาเป็นสควิบ เพราะวัยเด็กของเนวิลล์ไม่ยอมแสดงเวทมนตร์อะไรออกมาเลย จนกระทั่งแปดขวบ วันที่ปู่น้อยของเนวิลล์เผลอทำเขาตก แต่เด็กชายกลับมีชีวิตรอดจากการตกที่น่าจะทำให้เขาถึงตายได้ นั่นทำให้เวทมนตร์ในตัวเขาปรากฏต่อสายตาคนในครอบครัวอย่างชัดเจนเป็นครั้งแรก
• เมโรเพ ก๊อนท์ : เธอคือมารดาของลอร์ดโวลเดอมอร์ ที่ช่วงชีวิตวัยสาวขณะอยู่กับพ่อและพี่ชายของเธอ เมโรเพถูกกดขี่ข่มเหง ใช้ความรุนแรง และควบคุมอย่างหนัก จนเธอปิดกั้นและไม่เปิดเผยความสามารถด้านเวทมนตร์ออกมาเลย กระทั่งเธอได้มีชีวิตอิสระจากครอบครัวเพราะพ่อและพี่ชายโดนจำคุกในอัซคาบันเธอก็ได้รับอิสรภาพและใช้เวทมนตร์ได้ หลังจากโดนกดขี่นานถึง 18 ปี และมาอยู่กับสามีของเธอ ทอม ริดเดิ้ล ซึ่งเป็นมักเกิ้ล ชายหนุ่มซึ่งเธอล่อลวงด้วยยาเสน่ห์
• แอรีอานนา ดัมเบิลดอร์ : มิวเรียลคุณยายของรอนบอกว่าหลายคนปักใจเชื่อว่าที่แอรีอานนาไม่เคยออกมาให้ใครเห็น เพราะเป็นสควิบ สควิบคือความอับอายของตระกูลผู้วิเศษ เลยต้องกักกันเธอไว้ในบ้านไม่ให้ออกไปไหนเพราะไม่อยากต้องอับอาย แต่ความจริงแล้วเธอไม่ได้เป็นสควิบ แต่เพราะไม่สามารถควบคุมพลังเวทมนตร์ในตัวเองได้เหมือนเด็กคนอื่นๆ พลังซึ่งรุนแรงและอันตราย ที่เรารู้กันในภายหลังว่ามันคือออบสคูรัส แม้เจ.เค.โรว์ลิ่งจะไม่ยืนยันออกมาเป็นคำพูด แต่มีการกดถูกใจความสงสัยนี้จากแฟนๆ
• ครีเดนซ์ แบร์โบน : เป็นที่เข้าใจและสรุปไปเองของ เกลเลิร์ต กรินเดลวัลด์ ว่าครีเดนซ์เป็นสควิบ แต่ปรากฏว่าครีเดนซ์เป็นออบสคูเรียลที่เขาตามหา เพราะตลอดเวลาที่ผ่านมานั้นครีเดนซ์ แบร์โบน ระงับและกดการใช้เวทมนตร์มาโดยตลอด และไม่เคยแสดงมันออกมา ดูเหมือนว่าการแสดงออกใดๆ ก็ตามที่เกี่ยวข้องกับเวทมนตร์จะส่งผลให้ครีเดนซ์โดนลงโทษจากแม่เลี้ยง แมรี่ ลู แบร์โบน อย่างทารุณ สภาวะการถูกกดขี่ และปิดกั้นการใช้เวทมนตร์แบบนี้ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนคิดว่าเด็กแบบนี้เป็นสควิบ แต่เมื่อได้รับอิสรภาพหรือพ้นจากการถูกกดขี่ พวกเขาก็จะสามารถใช้เวทมนตร์ได้

เหตุการณ์ในประวัติศาสตร์

• ในระหว่างยุคสมัยของรัฐมนตรีกระทรวงเวทมนตร์ยูจีเนีย เจนคินส์ มีการเดินขบวนเรียกร้องของกลุ่มสควิบในช่วงปลายทศวรรษที่ 1960 ก่อนจะเกิดการเถลิงอำนาจครั้งแรกของลอร์ดโวลเดอมอร์ [Pottermore]
• อีดริส โอ๊กบี้  ผู้มีชื่อเสียงในการก่อตั้งสมาคมสนับสนุนสควิบ (ส.ส.ส.) เธอมีชีวิตอยู่ในช่วงปี 1872 – 1985 ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าเธอเป็นสควิบหรือไม่ [J.K.Rowling]

เกร็ดน่าสนใจ

• ดูเหมือน อาร์กัส ฟิลช์ และอาราเบลล่า ฟิก มีความเหมือนและคล้ายคลึงกันหลายประการ นอกจากที่เขาจะเป็นสควิบแล้ว ทั้งคู่ยังรักแมวเหมือนกันอีกด้วย